Kĩ năng dạy tập đọc cho học sinh lớp 4& 5 Trong những năm gần đây vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học đã được Bộ giáo dục và Đào tạo, phòng giáo dục các cấp chỉ đạo cũng như giáo viên trực Kinhnghiemdayhoc.net 6 phút trước 1726 Like Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phân môn Tập đọc
Hồ Chí Minh. - Đây là thư của Bác Hồ gửi học sinh cả nước nhân ngày khai giảng năm học đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, tháng 9 năm 1945. - Việt Nam dân chủ Cộng hoà: tên nước ta từ năm 1945 đến năm 1976. - Bao nhiêu cuộc chuyển biến khác thường: ý nói
Chuyên đề: Vài biện pháp giúp học sinh Lớp 5. tìm hiểu bài tốt ở phân môn Tập đọc. I . Đặt vấn đề : -Phân môn tập đọc không những rèn cho học sinh. các kĩ năng đọc, nghe và nói mà còn cung cấp cho các. em những hiểu biết về tự nhiên ,xã hội và con người. ,cung cấp
Lớp học được tổ chức theo quy định của Điều lệ trường trung học, mỗi lớp đều có một lớp trưởng và 4 lớp phó do tập thể lớp bầu ra. Học sinh trong mỗi lớp được chia thành 4 tổ; mỗi tổ có 1 tổ trưởng, 1 tổ phó do học sinh trong tổ bầu ra [H1-1.5-04]; [H1.1.5-03]..
Bài luyện đọc đúng ngữ điệu thành 2 mảng: Những bài tập kí mã (hoặc xác lập) giọng đọc và những bài tập giải mã (hoặc thể hiện ) giọng đọc. Ngoài hai kiểu BT kí mã và giải mã cách đọc còn có thể kể đến loại BT giải thích cách đọc.
Ở học sinh lớp 4, các em học sinh đã có khả năng đọc khá ổn định, tuy nhiên vẫn còn gặp nhiều lỗi như chưa diễn cảm, hay còn đọc chậm, phát âm sai. 5 mẫu sáng kiến kinh nghiệm lớp 4 môn tập đọc và sáng kiến kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm lớp 4 dưới đây sẽ giúp bạn khắc phục những nhược điểm này. 2.1.
10 Giáo án Lớp 4 - Tuần 22 (Chuẩn kiến thức bản 3 cột) mới nhất. administrator 3 phút ago Không có phản hồi. Facebook; Prev Article Next Article . I.MỤC TIÊU: - HS tích cực , tự giác học tập . II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC ĐÚNG TRONG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 2D TRƯỜNG TIỂU HỌC VĨNH LÂM PHẦN I. MỞ ĐẦULý do chọn biện phápTrong môn Tiếng Việt thì các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều có tầm quan trọng. Đọc là một trong 4 kĩ năng rất cần thiết của các em học sinh. Muốn các em đọc tốt
Vay Tiền Trả Góp 24 Tháng. I/ Lí do Trong cuộc sống hằng ngày, con người chúng ta phải giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, trao đổi, trò chuyện, Từ bài học ở lớp đến những lúc giao lưu sinh hoạt với nhau. Mọi sinh họat xã hội đều sử dụng ngôn ngữ để làm phương tiện chuyển tải thông tin. Nhờ ngôn ngữ nên thế hệ sau kế thừa, tiếp nhận di sản văn hóa, khoa học, nghệ thuật của thế hệ cha ông. Vì vậy việc rằng kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy tôi chọn để thực hiện chuyện đề tiêu, yêu cầu dạy và học phân môn Tập đọc a Học sinh biết cách đọc văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học phù hợp với thể loại và nội dung văn bản, thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu của nhân vật. - Đọc thầm tốc độ nhanh hơn ở lớp 3. - Biết cách xác định đại ý, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữa các nhân vật, sự kiện tình tiết trong bài, biết nhận xét, một số hình ảnh, nhân vật trong các bài tập đọc có giá trị văn chương. - Biết sử dụng từ điển học sinh. Có thói quen và biết cách ghi chép các thông tin đã học. Học thuộc lòng 10 bài trong đó có hai bài văn xuôi trong SGK. b Phân môn tập đọc còn giúp học sinh - Củng cố, kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành ở các lớp 1,2,3. Tăng cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh ; bước đầu biết đọc diễn cảm. - Kĩ năng đọc - hiểu lên mức độ cao hơn nắm và tận dụng một số đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách, để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các đoạn văn, thơ yêu cầu trọng tâm. - Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội con người để góp phần hình thành nhân cách của con người mới. Bạn đang xem tài liệu "Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học phân môn Tập đọc lớp 4", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênCHUYÊN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÂN MÔN TẬP ĐỌC LỚP 4 I/ Lí do Trong cuộc sống hằng ngày, con người chúng ta phải giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, trao đổi, trò chuyện,Từ bài học ở lớp đến những lúc giao lưu sinh hoạt với nhau. Mọi sinh họat xã hội đều sử dụng ngôn ngữ để làm phương tiện chuyển tải thông tin. Nhờ ngôn ngữ nên thế hệ sau kế thừa, tiếp nhận di sản văn hóa, khoa học, nghệ thuật của thế hệ cha ông. Vì vậy việc rằng kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy tôi chọn để thực hiện chuyện đề này. II/Mục tiêu, yêu cầu dạy và học phân môn Tập đọc a Học sinh biết cách đọc văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học phù hợp với thể loại và nội dung văn bản, thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu của nhân vật. - Đọc thầm tốc độ nhanh hơn ở lớp 3. - Biết cách xác định đại ý, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữa các nhân vật, sự kiện tình tiết trong bài, biết nhận xét, một số hình ảnh, nhân vật trong các bài tập đọc có giá trị văn chương. - Biết sử dụng từ điển học sinh. Có thói quen và biết cách ghi chép các thông tin đã học. Học thuộc lòng 10 bài trong đó có hai bài văn xuôi trong SGK. b Phân môn tập đọc còn giúp học sinh - Củng cố, kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành ở các lớp 1,2,3. Tăng cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh ; bước đầu biết đọc diễn cảm. - Kĩ năng đọc - hiểu lên mức độ cao hơn nắm và tận dụng một số đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách,để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các đoạn văn, thơ yêu cầu trọng tâm. - Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội con người để góp phần hình thành nhân cách của con người mới. III/ Nội dung chủ yếu của phân môn Tập đọc lớp 4 1 Củng cố, nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh - Thông qua 63 bài tập đọc thuộc các loại hình văn bản nghệ thuật, báo chí, khoa học, trong đó có 46 bài văn xuôi, 17 bài thơ có 2 bài thơ ngắn được dạy trong một tiết. Phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kĩ năng đọc trơn, thầm phát triển từ lớp dưới, đồng thời luyện kĩ năng đọc diễn cảm, thái độ qua giọng đọc phối hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài. - Qua phần hướng dẫn sư phạm cuối mỗi bài tập đọc gồm các nội dung giải nghĩa từ, câu hỏi và bài tập tìm hiểu bài. Phân môn tập đọc còn giúp đỡ học sinh nâng cao kĩ năng đọc - hiểu văn bản cụ thể là + Nhận biết được đề tài, cấu trúc của bài. + Biết cách tóm tắt của bài, làm quen với thao tác đọc lướt để nắm ý. + Phát hiện giá trị của một số biện pháp trong văn bản văn chương. - Cùng phân môn kể chuyện, Tập làm văn, phân môn Tập đọc còn dựng cho thói quen học sinh tìm đọc sách thư viện, dùng cho các công cụ từ điển, sổ tay từ ngữ, ngữ pháp và ghi chép những thông tin cần thiết khi đọc. 2 Mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tình cảm, nhân cách cho học sinh Nội dung các bài tập đọc lớp 4, được mở rộng và phong phú hơn so với các bài tập đọc ở lớp dưới. Các bài tập đọc tập trung phẩn ảnh một số vấn đề về đạo đức, phẩm chất, sở thích, thú vui lành mạnh,Do vậy các văn bản đọc có tác dụng giáo dục tư tưởng, tình cảm, trao dồi nhân cách cho học sinh. Hệ thống chủ đểm các bài tập đọc vừa mang tính khái quát vừa có tính hình tượng góp phần cung cấp cho học sinh những hiểu biết về tự nhiên, xã hội, con người trong nước và thế giới theo qui định. IV/ Hiện trạng thực nay của học sinh - Tập đọc lớp 4 có những yêu cầu cao như tốc độ đọc, kĩ năng đọc diễn cảm. Những vấn đề đó học sinh còn hạn chế. - Đa số khi đọc các em còn phát âm tiếng địa phương, ở những câu dài các em ngắt nghỉ không thích hợp, đọc lặp từ, đọc ê a, ngắt ngứ. Thậm chí có em dừng lại để đánh vần. - Hầu hết các em cho là tiết Tập đọc dễ, nên ít chịu khó được và nghiên cứu. V/ Các biễn pháp dạy tốt môn tập đọc lớp 4 1. Chuẩn bị cho tiết tập đọc a Đối với giáo viên - Đọc bài trước để nắm nội dung bài Tập đọc. - Xác định giọng điệu chung của cả bài như thế nào. - VD Hơn một nghìn ngày vòng quanh trái đất. Đọc với giọng rõ ràng, chậm rãi, cảm hứng ngợi ca. - Lưu ý từ khó đọc, câu dài. - Xem xét hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa cho từng đối tượng học sinh. b Đối với học sinh - Biết chuẩn bị bài, đọc nhiều lần. - Tìm hiểu các từ ngữ phần chú giải. - Xác định nội dung của bài học. - Chú ý ngắt nghỉ những câu văn dài. 2. Các hình thức luyện đọc cho học sinh - Để giờ học nhẹ nhàng, đem lại hiệu quả thiết thực, giáo viên cần lưu ý một số điểm có thể điều chỉnh nội dung và phương pháp như sau - Khi dạy Tập đọc giáo viên cần tập trung thực hiện yêu cầu cơ bản đọc đúng, rõ, rành mạch, rõ ràng, tiến tới đọc lưu loát văn bản, nắm được ý cơ bản của bài tập đọc. Để đạt yêu cầu này, giáo viên cần chú trọng hình thức đọc cá nhân để rèn luyện uốn nắn cho từng học sinh, kết hợp hình thức đọc theo nhóm, theo cặp để mỗi em được đọc nhiều lần và được giúp đỡ nhau luyện đọc trong tiết học. Có thể giảm thời gian cho bước luyện đọc diễn cảm luyện đọc lại và hạn chế đọc phân vai nếu khả năng đọc của học sinh còn chưa chắc chắn. - Trong quá trình học sinh đọc nối tiếp theo đoạn, giáo viên chú ý theo dõi để nhận xét, gợi ý tưởng về cách phát âm, nghỉ hơi câu dài hay tốc độ đọc sau cho thích hợp. - Đọc thành tiếng để luyện đọc hay đọc diễn cảm giáo viên Cần căn cứ vào nội dung, phong cách văn bản để dễ dẫn dắt, gợi mở học sinh tìm ra cách đọc và tập thể hiện bằng giọng. + Đối với văn bản nghệ thuật Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông qua việc dẫn dắt, học sinh thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tình cảm nhân vật trong bài. Tuy nhiên, đọc diễn cảm cũng còn phụ thuộc vào cảm nhận riêng của từng cá nhân, giáo viên không nên áp đặt cho hs một cách đọc theo khuôn mẫu. + Đối với văn bản khác giáo viên hướng dẫn học sinh về ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo, khắc phục những cách đọc nghiên về hình thức hoặc diễn cảm tùy tiện của học sinh tiểu học. - Giáo viên lắng nghe học sinh đọc để phát hiện khả năng đọc của mỗi em, từ đó có cách rèn luyện thích hợp cho từng em ; khuyến khích học sinh đọc trong lớp trao đổi, nhận xét về chỗ được hay chưa được của bạn, nhằm giúp học sinh rút kinh nghiệm để đọc tốt hơn. VD Daỵ bài Tập đọc Dế mèn bênh vực kẻ yếu tuần 1, giáo viên cần tập trung luyện đọc sao cho phù hợp với trình độ từng đối tượng học sinh yếu đọc đoạn 1 dễ và ngắn, HS trung bình đọc đoạn 2, 3 tương đối dài, HS khá đọc đoạn 4 có lời đối thoại khó đọc. Để tăng thời gian cho phần luyện đọc đáp ứng yêu cầu cơ bản cho kĩ năng đọc, giáo viên có thể giảng nhẹ yêu cầu đối với một số câu hỏi ở bài đọc đó. - Đối với bước tìm hiểu từ ngữ, cần chú ý giải nghĩa thêm những từ khó, từ chưa gần gũi với HS địa phương; giáo viên tận dụng tranh minh họa trong việc giải nghĩa từ hoặc giải nghĩa từ trong câu văn cụ thể để HS dễ cảm nhận. - VD Hơn một nghìn ngày vòng quanh trái đất, giáo viên cho HS đặt câu với từ thám hiểm . Có như vậy mới giúp HS hiểu sâu về từ đó. 3 Phần hướng dẫn tìm hiểu bài - Trong quá trình tìm hiểu các câu hỏi trong sách giáo khoa, giáo viên cần chú ý rèn cho hs cách trả lời câu hỏi, cách diễn đạt bằng câu văn gọn, rõ ràng, dùng từ đúng. - Nêu rõ câu hỏi để định hướng cho hs đọc thầm đoạn, bài và trả lời đúng nội dung có thể kết hợp cho 1 hs đọc thành tiếng, những HS khác đọc thầm sau đó trao đổi, thảo luận về vấn đề giáo viên nêu ra. - Dùng nguyên văn câu hỏi, bài tập trong sách giáo khoa hoặc có thể chia tách thành 1, 2 ý nhỏ để HS dễ thực hiện. - VD Như câu hỏi 2 trong bài Cánh diều tuổi thơ. “Trò chơi thả diều đêm lại cho trẻ thơ những niềm vui lớn và những ước mơ đẹp như thế nào?” Giáo viên nên tách thành 2 ý nhỏ để HS dễ trả lời. + Trò chơi thả diều đem lại những niềm vui lớn như thế nào? + Trò chơi thả diều đem lại cho trẻ em những ước mơ đẹp như thế nào? Có thể tổ chức cho HS tìm hiểu bài dưới hình thức + Làm việc cá nhân đối với những câu hỏi đơn giản. + Làm việc theo cặp đối với những câu hỏi khó. VD Nhận xét cách trò chuyện của hai mẹ con a/ Cách xưng hô. b/ Cử chỉ trong lúc trò chuyện. - Giáo viên tạo điều kiện cho HS luyện tập một cách tích cực trả lời câu hỏi, trao đổi ý kiến, thực hiện nhiệm vụ sau đó báo cáo kết quả để nhận xét, giáo viên sơ lược kết quả ngắn gọn, nhấn mạnh ý chính. 4 Luyện đọc lại - Luyện đọc lại được thực hiện sau khi học sinh nắm được nội dung bài học. Hình thức tổ chức hs luyện đọc lại và thi đọc theo nhóm, cá nhân đọc truyện theo vai, thi đọc tốt một đoạn hay cả bài, giáo viên có thể giúp HS bước đầu có ý thức đọc diễn cảm đọc diễn cảm với yêu cầu cụ thể như sau + Thể hiện giọng của từng nhân vật. + Thể hiện tình cảm của tác giả. - Với những bài dạy có yêu cầu HTL, giáo viên cần cho hs đọc kĩ hơn. VI/ Quy trình một tiết Tập đọc 1 KIểm tra bài cũ. 2 Dạy bài mới a. Giới thiệu bài. b. Hướng dẫn hs luyện đọc và tìm hiểu bài. - Luyện đọc + Hs đọc thành tiếng đoạn văn khổ thơ. Một học sinh đọc cả bài – giáo viên chia đoạn. Đọc nối tiếp nhau trước lớp theo đoạn. Đọc theo nhóm. Hs đọc toàn bài. + Giáo viên đọc mẫu. - Tìm hiểu nội dung bài - Luyện đọc lại - Hướng dẫn kĩ cách đọc 1 đoạn văn thơ - Hs thi đọc diễn cảm. - Hs học thuộc long đối với những yêu cầu HTL. - Nêu nội dung bài học. c. củng cố - dặn dò. VII/ phần kết luận Đổi mới phương pháp giảng dạy nói chung và đổi mới phương pháp dạy học môn Tập đọc nói riêng là công việc phức tạp, đòi hỏi thời gian và tính kiên trì của giáo viên. Từ thực tế giảng dạy trong thời gian qua, chúng tôi nhận thấy được để có giờ học tập đọc nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên phải am hiểu đầy đủ nội dung kiến thức, kĩ năng cần truyền thụ của từng bài học, tổ chức được hoạt động chủ yếu của trò và sự hướng dẫn của thầy một cách hợp lí, khoa học nhằm kích thích tư duy độc lập, phát huy năng lực tìm ẩn của mội hs. Mặc khác, phải có khả năng ứng xử sư phạm tốt, tạo ra không khí thân mật, tin cậy giữa thầy và trò trong tiết học. Đồng thời phải chuẩn bị tốt ĐDDH của giáo viên và hs. Trên đây là nội dung chuyên đề Đổi mới phương pháp dạy học môn Tập đọc mà tôi đã nghiên cứu. Mong các anh chị trong khối, tổ tham khảo và chân thành đóng góp ý kiến để chuyên đề hoàn thiện hơn. Người viết NGÔ MINH KHANG
CHUYÊN ĐỀĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÂN MÔN TẬP ĐỌC LỚP 4I/ Lí doTrong cuộc sống hằng ngày, con người chúng ta phải giao tiếp bằng ngôn ngữ nói,trao đổi, trò chuyện,…Từ bài học ở lớp đến những lúc giao lưu sinh hoạt với sinh họat xã hội đều sử dụng ngôn ngữ để làm phương tiện chuyển tải thông ngôn ngữ nên thế hệ sau kế thừa, tiếp nhận di sản văn hóa, khoa học, nghệ thuậtcủa thế hệ cha ông. Vì vậy việc rằng kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 là việc làm hếtsức quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy tôi chọn để thực hiện chuyện đề tiêu, yêu cầu dạy và học phân môn Tập đọca Học sinh biết cách đọc văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học phù hợpvới thể loại và nội dung văn bản, thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọngđiệu của nhân Đọc thầm tốc độ nhanh hơn ở lớp Biết cách xác định đại ý, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữa các nhânvật, sự kiện tình tiết trong bài, biết nhận xét, một số hình ảnh, nhân vật trong các bàitập đọc có giá trị văn Biết sử dụng từ điển học sinh. Có thói quen và biết cách ghi chép các thông tin đãhọc. Học thuộc lòng 10 bài trong đó có hai bài văn xuôi trong Phân môn tập đọc còn giúp học sinh- Củng cố, kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành ở các lớp 1,2,3. Tăngcường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh ; bước đầu biết đọc Kĩ năng đọc - hiểu lên mức độ cao hơn nắm và tận dụng một số đề tài, cốttruyện, nhân vật, tính cách,…để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệthuật trong các đoạn văn, thơ yêu cầu trọng tâm.- Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội con người để góp phần hình thành nhâncách của con người Nội dung chủ yếu của phân môn Tập đọc lớp 41 Củng cố, nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh- Thông qua 63 bài tập đọc thuộc các loại hình văn bản nghệ thuật, báo chí, khoahọc, trong đó có 46 bài văn xuôi, 17 bài thơ có 2 bài thơ ngắn được dạy trong mộttiết. Phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kĩ năng đọc trơn, thầm pháttriển từ lớp dưới, đồng thời luyện kĩ năng đọc diễn cảm, thái độ qua giọng đọc phốihợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài.- Qua phần hướng dẫn sư phạm cuối mỗi bài tập đọc gồm các nội dung giải nghĩatừ, câu hỏi và bài tập tìm hiểu bài. Phân môn tập đọc còn giúp đỡ học sinh nâng caokĩ năng đọc - hiểu văn bản cụ thể là+ Nhận biết được đề tài, cấu trúc của bài.+ Biết cách tóm tắt của bài, làm quen với thao tác đọc lướt để nắm ý.+ Phát hiện giá trị của một số biện pháp trong văn bản văn Cùng phân môn kể chuyện, Tập làm văn, phân môn Tập đọc còn dựng cho thóiquen học sinh tìm đọc sách thư viện, dùng cho các công cụ từ điển, sổ tay từ ngữ,ngữ pháp và ghi chép những thông tin cần thiết khi Mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tình cảm, nhân cách cho học sinhNội dung các bài tập đọc lớp 4, được mở rộng và phong phú hơn so với các bàitập đọc ở lớp dưới. Các bài tập đọc tập trung phẩn ảnh một số vấn đề về đạo đức,phẩm chất, sở thích, thú vui lành mạnh,…Do vậy các văn bản đọc có tác dụng giáodục tư tưởng, tình cảm, trao dồi nhân cách cho học sinh. Hệ thống chủ đểm các bàitập đọc vừa mang tính khái quát vừa có tính hình tượng góp phần cung cấp cho họcsinh những hiểu biết về tự nhiên, xã hội, con người trong nước và thế giới theo Hiện trạng thực nay của học sinh- Tập đọc lớp 4 có những yêu cầu cao như tốc độ đọc, kĩ năng đọc diễn cảm. Nhữngvấn đề đó học sinh còn hạn Đa số khi đọc các em còn phát âm tiếng địa phương, ở những câu dài các em ngắtnghỉ không thích hợp, đọc lặp từ, đọc ê a, ngắt ngứ. Thậm chí có em dừng lại để Hầu hết các em cho là tiết Tập đọc dễ, nên ít chịu khó được và nghiên Các biễn pháp dạy tốt môn tập đọc lớp 41. Chuẩn bị cho tiết tập đọca Đối với giáo viên- Đọc bài trước để nắm nội dung bài Tập Xác định giọng điệu chung của cả bài như thế VD Hơn một nghìn ngày vòng quanh trái đất. Đọc với giọng rõ ràng, chậm rãi,cảm hứng ngợi Lưu ý từ khó đọc, câu Xem xét hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa cho từng đối tượng học Đối với học sinh- Biết chuẩn bị bài, đọc nhiều Tìm hiểu các từ ngữ phần chú Xác định nội dung của bài Chú ý ngắt nghỉ những câu văn Các hình thức luyện đọc cho học sinh- Để giờ học nhẹ nhàng, đem lại hiệu quả thiết thực, giáo viên cần lưu ý một sốđiểm có thể điều chỉnh nội dung và phương pháp như sau- Khi dạy Tập đọc giáo viên cần tập trung thực hiện yêu cầu cơ bản đọc đúng, rõ,rành mạch, rõ ràng, tiến tới đọc lưu loát văn bản, nắm được ý cơ bản của bài tập đạt yêu cầu này, giáo viên cần chú trọng hình thức đọc cá nhân để rèn luyện uốnnắn cho từng học sinh, kết hợp hình thức đọc theo nhóm, theo cặp để mỗi em đượcđọc nhiều lần và được giúp đỡ nhau luyện đọc trong tiết học. Có thể giảm thời giancho bước luyện đọc diễn cảm luyện đọc lại và hạn chế đọc phân vai nếu khả năngđọc của học sinh còn chưa chắc Trong quá trình học sinh đọc nối tiếp theo đoạn, giáo viên chú ý theo dõi để nhậnxét, gợi ý tưởng về cách phát âm, nghỉ hơi câu dài hay tốc độ đọc sau cho thích Đọc thành tiếng để luyện đọc hay đọc diễn cảm giáo viên Cần căn cứ vào nộidung, phong cách văn bản để dễ dẫn dắt, gợi mở học sinh tìm ra cách đọc và tập thểhiện bằng giọng.+ Đối với văn bản nghệ thuật Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm thôngqua việc dẫn dắt, học sinh thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sựviệc, hình ảnh, cảm xúc, tình cảm nhân vật trong bài. Tuy nhiên, đọc diễn cảm cũngcòn phụ thuộc vào cảm nhận riêng của từng cá nhân, giáo viên không nên áp đặt chohs một cách đọc theo khuôn mẫu.+ Đối với văn bản khác giáo viên hướng dẫn học sinh về ngữ điệu đọc sao cho phùhợp với mục đích thông báo, khắc phục những cách đọc nghiên về hình thức hoặcdiễn cảm tùy tiện của học sinh tiểu Giáo viên lắng nghe học sinh đọc để phát hiện khả năng đọc của mỗi em, từ đó cócách rèn luyện thích hợp cho từng em ; khuyến khích học sinh đọc trong lớp trao đổi,nhận xét về chỗ được hay chưa được của bạn, nhằm giúp học sinh rút kinh nghiệm đểđọc tốt Daỵ bài Tập đọc Dế mèn bênh vực kẻ yếu tuần 1, giáo viên cần tập trungluyện đọc sao cho phù hợp với trình độ từng đối tượng học sinh yếu đọc đoạn 1 dễvà ngắn, HS trung bình đọc đoạn 2, 3 tương đối dài, HS khá đọc đoạn 4 có lời đốithoại khó đọc. Để tăng thời gian cho phần luyện đọc đáp ứng yêu cầu cơ bản cho kĩnăng đọc, giáo viên có thể giảng nhẹ yêu cầu đối với một số câu hỏi ở bài đọc Đối với bước tìm hiểu từ ngữ, cần chú ý giải nghĩa thêm những từ khó, từ chưa gầngũi với HS địa phương; giáo viên tận dụng tranh minh họa trong việc giải nghĩa từhoặc giải nghĩa từ trong câu văn cụ thể để HS dễ cảm VD Hơn một nghìn ngày vòng quanh trái đất, giáo viên cho HS đặt câu với từthám hiểm . Có như vậy mới giúp HS hiểu sâu về từ Phần hướng dẫn tìm hiểu bài- Trong quá trình tìm hiểu các câu hỏi trong sách giáo khoa, giáo viên cần chú ý rèncho hs cách trả lời câu hỏi, cách diễn đạt bằng câu văn gọn, rõ ràng, dùng từ Nêu rõ câu hỏi để định hướng cho hs đọc thầm đoạn, bài và trả lời đúng nội dungcó thể kết hợp cho 1 hs đọc thành tiếng, những HS khác đọc thầm sau đó trao đổi,thảo luận về vấn đề giáo viên nêu Dùng nguyên văn câu hỏi, bài tập trong sách giáo khoa hoặc có thể chia tách thành1, 2 ý nhỏ để HS dễ thực VD Như câu hỏi 2 trong bài Cánh diều tuổi thơ. “Trò chơi thả diều đêm lại cho trẻthơ những niềm vui lớn và những ước mơ đẹp như thế nào?”- Giáo viên nên tách thành 2 ý nhỏ để HS dễ trả lời.+ Trò chơi thả diều đem lại những niềm vui lớn như thế nào?+ Trò chơi thả diều đem lại cho trẻ em những ước mơ đẹp như thế nào?- Có thể tổ chức cho HS tìm hiểu bài dưới hình thức+ Làm việc cá nhân đối với những câu hỏi đơn Làm việc theo cặp đối với những câu hỏi Nhận xét cách trò chuyện của hai mẹ con a/ Cách xưng Cử chỉ trong lúc trò Giáo viên tạo điều kiện cho HS luyện tập một cách tích cực trả lời câu hỏi, traođổi ý kiến, thực hiện nhiệm vụ sau đó báo cáo kết quả để nhận xét, giáo viên sơlược kết quả ngắn gọn, nhấn mạnh ý Luyện đọc lại- Luyện đọc lại được thực hiện sau khi học sinh nắm được nội dung bài thức tổ chức hs luyện đọc lại và thi đọc theo nhóm, cá nhân đọc truyện theovai, thi đọc tốt một đoạn hay cả bài, giáo viên có thể giúp HS bước đầu có ý thứcđọc diễn cảm đọc diễn cảm với yêu cầu cụ thể như sau+ Thể hiện giọng của từng nhân vật.+ Thể hiện tình cảm của tác Với những bài dạy có yêu cầu HTL, giáo viên cần cho hs đọc kĩ Quy trình một tiết Tập đọc1 KIểm tra bài Dạy bài mớia. Giới thiệu Hướng dẫn hs luyện đọc và tìm hiểu Luyện đọc+ Hs đọc thành tiếng đoạn văn khổ thơ.Một học sinh đọc cả bài – giáo viên chia nối tiếp nhau trước lớp theo theo đọc toàn bài.+ Giáo viên đọc mẫu.- Tìm hiểu nội dung bài- Luyện đọc lại- Hướng dẫn kĩ cách đọc 1 đoạn văn thơ- Hs thi đọc diễn Hs học thuộc long đối với những yêu cầu Nêu nội dung bài củng cố - dặn phần kết luậnĐổi mới phương pháp giảng dạy nói chung và đổi mới phương pháp dạy họcmôn Tập đọc nói riêng là công việc phức tạp, đòi hỏi thời gian và tính kiên trì củagiáo viên. Từ thực tế giảng dạy trong thời gian qua, chúng tôi nhận thấy được đểcó giờ học tập đọc nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả theo tinh thần đổi mới phươngpháp dạy học, giáo viên phải am hiểu đầy đủ nội dung kiến thức, kĩ năng cầntruyền thụ của từng bài học, tổ chức được hoạt động chủ yếu của trò và sự hướngdẫn của thầy một cách hợp lí, khoa học nhằm kích thích tư duy độc lập, phát huy4năng lực tìm ẩn của mội hs. Mặc khác, phải có khả năng ứng xử sư phạm tốt, tạo rakhông khí thân mật, tin cậy giữa thầy và trò trong tiết học. Đồng thời phải chuẩn bịtốt ĐDDH của giáo viên và đây là nội dung chuyên đề Đổi mới phương pháp dạy học môn Tập đọcmà tôi đã nghiên cứu. Mong các anh chị trong khối, tổ tham khảo và chân thànhđóng góp ý kiến để chuyên đề hoàn thiện viếtNguyễn Thị Hải5
Kĩ năng dạy tập đọc cho học sinh lớp 4& 5 Lí do chọn đề tài Xuất phát từ yêu cầu đạt ra trong quá trình triển khai thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học và giáo dục kĩ năng sống ở môn tập đọc hiện nay. Mục tiêu giáo dục tiểu học giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở. Giáo dục Tiểu học nhằm đảm bảo cho học sinh có những hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người, có kĩ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, những hiểu biết ban đầu về múa, hát, âm nhạc và mĩ thuật. Giáo dục tiểu học trước hết phải làm cho học sinh thích đi học, thích đến trường, yêu trường, yêu lớp, yêu thầy cô giáo, yêu quý bạn bè và cảm thấy mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Giáo dục hiện nay là giúp học sinh học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống. Trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp trên cơ sở đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày. Từ những hành vi cố định, chuẩn mực trong các bài học học sinh xây dựng và hình thành những kĩ năng sống cho mình phù hợp trong đời sống hàng ngày, giúp các em phát triển hài hoà về thể chất, trí tuệ và đạo đức. Xuất phát từ định hướng về đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học. Phương pháp dạy tập đọc của học sinh lớp 4&5 cơ bản giống nhau chỉ khác nhau về khối lượng chữ trong bài tập đọc mà thôi vì thế phương pháp dạy đọc của lớp 4 cũng như lớp 5. Trong những năm gần đây vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học đã được Bộ giáo dục và Đào tạo, phòng giáo dục các cấp chỉ đạo cũng như giáo viên trực tiếp giảng dạy đặc biệt quan tâm. Đổi mới phương pháp dạy học có thể hiểu là tìm con đường ngắn nhất để đạt chất lượng và hiệu quả cao nhất. Con đường này không có sẵn, không bằng phẳng mà đầy khó khăn, khúc khuỷu, gập ghềnh với sự đan xen giữa cái chung và cái riêng, cái cũ và cái mới. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học bao gồm cả hai mặt Phải đưa vào các phương pháp dạy học mới đồng thời tích cực phát huy những ưu điểm của phương pháp dạy học truyền thống. Lý luận dạy học đã khẳng định không có phương pháp nào là vạn năng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, yếu tố kinh nghiệm và sự kế thừa thể hiện khá đậm nét. Đổi mới phương pháp dạy học là sự kết hợp nhuần nhuyễn sáng tạo giữa kinh nghiệm của giáo viên với những yếu tố mới của phương pháp dạy học hiện đại. Với cách nhìn từ phương pháp mới, giáo viên có thể thực hiện việc cải tiến phương pháp dạy học nói chung và môn Tiếng Việt lớp 4&5 nói riêng nhằm gây hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng sự hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt nghe, nói, đọc, viết, hiểu, để học sinh giao tiếp. Thông qua việc dạy Tiếng Việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy. Tiếng Việt là tiếng ghi âm, nghĩa là viết như thế nào thì đọc như thế ấy, có đọc được thì mới hiểu được nội dung. Vì thế phân môn Tập đọc có vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình Tiểu học. Nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển cho học sinh kĩ năng đọc, một kĩ năng quan trọng hàng đầu của học sinh Tiểu học đồng thời làm cơ sở, nền móng cho mọi sự phát triển. Đọc trở thành nhiệm vụ cấp thiết của mỗi người đi học. Biết đọc con người đã nhân khả năng tiếp nhận lên nhiều lần, từ đây họ biết tìm hiểu, đánh giá cuộc sống, nhận thức các mối quan hệ tự nhiên, xã hội. Nhờ đọc mà con người bày tỏ ý kiến của mình. Từ đó con người có điều kiện tự học và hiểu biết các môn học khác. Như vậy có thể khẳng định rằng đọc là cầu nối của mọi tri thức, của mọi môn học. Đọc chính là học, học nữa, học mãi, học cả đời, đọc để tự học. Bởi vậy dạy cho học sinh biết đọc, đọc đúng, đọc- hiểu, đọc thuộc lòng và đọc diễn cảm là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng. Xuất phát từ thực trạng việc dạy đọc ở trường tiểu học Kim Đồng hiện nay. Trong thực tế hiện nay, việc dạy đọc, bên cạnh những thành công, còn nhiều hạn chế. Học sinh của chúng ta chưa đọc được như mong muốn, kết quả đọc của các em chưa đáp ứng được yêu cầu của việc hình thành kĩ năng đọc. Các giờ tập đọc thì hầu như học sinh chỉ mới biết đọc đúng, đọc trơn, số lượng học sinh biết đọc diễn cảm tốt còn rất hữu hạn. Giáo viên tiểu học còn khuôn mẫu khi dạy tập đọc đồng thời những phương pháp cụ thể hướng dẫn rèn đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học cũng rất ít được quan tâm. Vậy để giúp học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm, hiểu và cảm thụ được bài văn, bài thơ thì đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng mới đó là Mọi học sinh đều phải tích cực tham gia vào hoạt động học tập. Do vậy với mong muốn làm thế nào chất lượng đọc đúng, đọc diễn cảm của học sinh lớp 4&5 ngày càng nâng cao, tôi đã chọn đề tài “Kĩ năng dạy tập đọc cho học sinh lớp 4 & 5” làm đề tài nghiên cứu. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp. Hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng một cách linh hoạt, khéo léo Như chúng ta đã biết đọc diễn cảm chỉ thực hiện được trên cơ sở học sinh đã đọc đúng và đọc lưu loát. Đọc đúng không đọc thừa, không sót tiếng. Đọc đúng phải thể hiện được hệ thống ngôn ngữ âm chuẩn, tức là đọc đúng chính âm. Bởi vậy việc rèn cho học sinh luyện đọc đúng là khâu đầu tiên của việc rèn đọc diễn cảm và đã thực hiện ở các lớp 2, 3. Đối với học sinh lớp 4- 5 thì việc luyện đọc đúng được rèn luyện như sau – Luyện đọc đúng Luyện đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, không có lỗi. Đọc đúng là không đọc thừa, không sót từng âm, vần, tiếng. Đọc đúng phải thể hiện đúng hệ thống ngữ âm chuẩn, tức là đọc đúng chính âm. Khi hướng dẫn các em học sinh dân tộc Tày, Nùng và Ê Đê trong lớp đọc thì cần uốn nắn thêm ngữ âm tiếng mẹ đẻ cho chuẩn với Tiếng Việt. Hướng dẫn các em đọc đúng ban đầu hướng dẫn các em đọc đúng các âm, rồi đọc đúng các thanh, dừng, nghỉ, ngắt hơi đúng dấu câu, đúng chỗ. + Luyện đọc đúng các phụ âm đầu Giáo viên cần nắm bắt xem trong lớp có những học sinh nào đọc sai phụ âm đầu nào thì sửa lỗi của âm đầu ấy cho em đó không nên thực hiện tràn lan mất thời gian cho các phần khác. Ví dụ “theo rõi”, “đánh dăng”, “phào nớp”, …mà phải đọc “theo dõi”, “đánh răng”, “vào lớp”. + Luyện đọc đúng các âm chính Giáo viên phải có những điều tra tổng hợp trong lớp để có kết quả xem những học sinh nào còn đọc sai những âm chính nào để hướng đẫn cho các em đó và học sinh trong lớp cùng thực hiện ví dụ như sửa cho các em để không đọc “iu tin” hs người Thanh Hóa, “mua riệu” hs người Tày, “đoọc sách”; “đi hoọc” hs người Ê Đê, …mà phải đọc “ưu tiên”, “mua rượu”, “đọc sách”; “đi học”. + Luyện đọc đúng các âm cuối Cần có những theo dõi để có nhận biết xem học sinh nào hay đọc sai âm cuối để lấy những ví dụ sửa lỗi cho các em trong các tiết tập đọc chẳng hạn “con rén”, “he bao”, “ngày mei”, …mà phải đọc “con rắn”, “hai bao”, “ngày mai”. + Luyện đọc đúng các thanh Phần này các em học sinh người dân tộc Ê Đê và người Tay hay có lỗi phát âm sai về dấu thanh do đó giáo viên cần nắm bắt để sửa lỗi cho các em ví dụ như không đọc thanh ~ nhầm với thanh ?; thanh ~ với thanh .. – Trước khi tiến hành luyện đọc, giáo viên cần chia văn bản thành các đoạn đọc mà giáo viên căn cứ vào trình độ đọc của học sinh trong lớp để chia văn bản thành các đoạn, sao cho các đoạn không quá dài hoặc quá chênh lệch nhau về số chữ, cách ngắt đoạn không quá chi li, gây khó khăn cho học sinh đọc theo dõi và đọc nối tiếp. – Căn cứ vào số lượng học sinh dự kiến cho đọc mà chia đoạn cho phù hợp giáo viên chỉ định trước số học sinh tham gia đọc nối tiếp ở mỗi vòng đọc gọi học sinh đứng đọc những học sinh còn lại đọc thầm theo với tư thế săn sàng nếu đến lượt để đọc nối tiếp. – Để củng cố kĩ năng đọc trơn đọc lưu loát đã được rèn ở các lớp dưới, giáo viên nên hướng dẫn học sinh đọc nối tiếp qua 3 bước + Bước 1 Cho học sinh đọc nối tiếp Bước này giáo viên nghe để phát hiện những hạn chế về cách phát âm, ngắt nghỉ, ngữ điệu câu, từ đó có biện pháp hướng dẫn đối với từng cá nhân. + Bước 2 Cho học sinh đọc nối tiếp Bước này giáo viên nắm bắt được tốc độ, giọng đọc của các em tham gia đọc để có nhận xét cho các em tiến bộ hơn. + Bước 3 Cho học sinh đọc cá nhân toàn bài hoặc đoạn Bước này để so sánh giữa cách đọc của các em học sinh trong lớp, nắm bắt về khả năng đọc, tốc độ đọc. – Để lấy giọng đọc làm chuẩn giáo viên nên đọc mẫu toàn bài và lấy một học sinh đọc tốt nhất trong lớp để đọc mẫu. – Luyện đọc từng đoạn nối tiếp tạo điều kiện cho nhiều học sinh được thực hành đọc. Qua việc đọc mà học sinh được giáo viên chỉ dẫn, uốn nắn hay động viên, khích lệ để đạt được kĩ năng đọc, chuẩn bị cho luyện đọc diễn cảm. – Luyện đọc nhanh Đọc nhanh còn gọi là đọc lưu loát, trôi chảy có tốc độ, đọc không ê a, ngắc ngứ. Trong luyện đọc nhanh để học sinh đọc tốt giáo viên cần đọc mẫu một câu hay đoạn để cho học sinh cảm thụ về giọng đọc, cách lấy hơi, lên giọng, hạ giọng, ngắt nghỉ hơi,…chú ý chính về tốc độ đọc và âm lượng, tình cảm trong việc đọc bài văn. Đọc đúng tốc độ, âm lượng vừa đủ, thái độ vẫn thể hiện được tình cảm trong lời đọc thì mới gọi là đọc diễn cảm, tránh đọc luyến thoắng, đọc vẹt đánh mất nhịp điệu, không thể hiện tình cảm. Biện pháp luyện đọc nhanh Để có giọng đọc nhanh giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh làm chủ được tốc độ đọc bằng cách đọc mẫu trước để học sinh đọc theo tốc độ đã định. Đơn vị để đọc nhanh có thể là câu, đoạn, bài. Giáo viên điều chỉnh tốc độ đọc bằng cách giữ nhịp đọc, lấy hơi đọc. Để các em đọc tốt giáo viên nên cho các em đọc nối tiếp nhanh, đọc nhóm theo cặp để điều chỉnh tốc độ. Giáo viên đo tốc độ đọc bằng cách chọn sẵn một đoạn có số tiếng cho trước và dự tính sẽ đọc trong bao nhiêu phút, định tốc độ như thế nào còn phụ thuộc vào độ khó của bài đọc. – Luyện đọc diễn cảm đọc hay Đọc diễn cảm đó là việc đọc thể hiện ở kĩ năng làm chủ ngữ điệu, chỗ ngừng giọng, cường độ giọng,…để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng thời biểu hiện được sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm. Đọc diễn cảm thể hiện năng lực đọc ở trình độ cao và chỉ thực hiện được trên cơ sở đọc đúng và đọc lưu loát. + Đối với loại hình văn bản nghệ thuật Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông qua việc dẫn dắt, gợi mở giúp học sinh hiểu biết thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài…Bước đầu biết làm chủ được giọng đọc về ngữ điệu, về tốc độ, trường độ và âm sắc, diễn tả đúng nội dung. Tuy nhiên, học sinh đọc diễn cảm như thế nào còn phụ thuộc vào sự cảm nhận riêng của từng em, giáo viên không nên áp đặt học sinh một cách theo khuôn mẫu. + Đối với loại hình văn bản phi nghệ thuật Giáo viên hướng dẫn học sinh xác định ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo làm rõ những thông tin cơ bản, giúp người nghe tiếp nhận được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản khắc phục những cách đọc thiên về hình thức “diễn cảm” của học sinh. – Các hình thức luyện đọc. Để hướng dẫn học sinh luyện đọc thành tiếng, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động theo các hình thức sau + Đọc cá nhân đọc riêng lẻ hoặc nối tiếp từng đoạn, đọc trước lớp hoặc đọc theo cặp, theo nhóm. + Đọc đồng thanh theo nhóm hoặc tổ, lớp khi cần Ví dụ Đọc đồng thanh để khắc sâu ấn tượng về nhịp điệu của đoạn văn, bài thơ; giúp học sinh dễ dàng ghi nhớ đoạn bài cần học thuộc lòng, thay đổi hoạt động, tạo không khí hào hứng cho lớp học. + Đọc theo cặp, hai học sinh ngồi cùng bàn một em đọc em kia nghe rồi nhận xét cho bạn và ngược lại đổi vai cho nhau. + Đọc theo phân vai nhiều học sinh hợp tác đọc theo lời nhân vật mình đóng vai, tham gia các trò chơi luyện đọc. Khai thác giọng đọc của học sinh thông qua việc tìm hiểu nội dung bài – Để học sinh có cảm hứng đọc hay thích thú trong việc đọc thì người đọc phải hiểu được từ ngữ, cụm từ, nội dung chính của bài văn hay bài thơ. Học sinh đọc hiểu bài đọc trước hết phải hiểu được nghĩa của từ, cụm từ, câu, đoạn, bài tức là toàn bộ những gì được đọc. Giáo viên cần nắm rõ hiểu biết của học sinh để sẵn sàng giải đáp cho học sinh những từ khó hiểu trong bài. Từ việc hiểu nghĩa các từ, bài văn khiến cho học sinh đọc diễn cảm tốt hơn. – Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài nhằm trao đổi kĩ năng đọc – hiểu, góp phần năng cao năng lực cảm thụ văn học và tạo cơ sở cho luyện đọc diễn cảm. Nắm được nội dung chính của bài sẽ giúp các em xác định giọng đọc chung của đoạn, của bài. Ví dụ Bài đọc với giọng nhẹ nhàng, tha thiết, vui tươi, mạnh mẽ, giọng kể chuyện, giọng trìu mến,… – Giáo viên nêu câu hỏi để định hướng cho học sinh đọc thầm đoạn, bài và trả lời đúng nội dung. Có thể kết hợp cho học sinh đọc thành tiếng, những học sinh khác đọc thầm thảo luận vấn đề do giáo viên đưa ra. Ví dụ Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thầm đoạn 1 trong bài để trả lời câu hỏi 1 chẳng hạn. – Tuỳ theo trình độ học sinh trong lớp, giáo viên có thể đưa ra nguyên văn câu hỏi, trong sách giáo khoa chia tách câu hỏi thành các ý nhỏ để học sinh dễ thực hiện hoặc bổ sung câu hỏi phụ có tác dụng dẫn dắt học sinh trả lời câu hỏi. – Bằng nhiều hình thức khác nhau làm việc cá nhân hoặc theo cặp, theo nhóm…. Giáo viên tạo điện kiện cho học sinh luyện tập một cách tích cực. Trong quá trình tìm hiểu bài, giáo viên cần rèn luyện cho học sinh cách trả lời câu hỏi, trao đổi ý kiến. Muốn đọc diễn cảm một văn bản, phải lựa chọn được giọng điệu, ngữ điệu phù hợp với tình huống miêu tả, thể hiện được tình cảm, thái độ, đặc điểm của nhân vật hay tình cảm, thái độ của tác giả đối với nhân vật và nội dung miêu tả trong văn bản. Sau khi tìm hiểu bài và nắm được nội dung, ý nghĩa bài đọc. Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thật tốt một đoạn nhằm “thăm dò” khả năng thể hiện sự cảm nhận nội dung bằng giọng đọc của học sinh. Qua kết quả đọc của học sinh, giáo viên dẫn dắt, gợi ý để học sinh phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế và tự tìm ra cách đọc hợp lý. Ví dụ Đoạn vừa rồi đọc với giọng điệu như thế nào? Để nêu đặc điểm của nhân vật, em cần chú ý nhấn giọng ở những từ ngữ nào? Hoặc Qua nội dung bài, em hãy xác định giọng đọc chung của toàn bài ? Học sinh thảo luận và trả lời – Sau đó giáo viên rút ra kết luận chung. Giáo viên đọc mẫu diễn cảm. Đọc mẫu diễn cảm là sử dụng ngữ điệu để phô diễn cảm xúc của bài đọc. Phải hoà nhập tâm hồn với nội dung bài đọc, với văn cảnh thì mới có cảm xúc, mới tìm thấy ngữ điệu phù hợp. Đọc mẫu đòi hỏi giáo viên phải đọc đúng, rõ ràng, ngữ điệu đọc phù hợp. Đó là việc thể hiện giọng đọc, ngắt giọng biểu cảm, thể hiện tốc độ, cường độ, cao độ để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng thời thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm. -Giáo viên đọc mẫu nhằm minh hoạ, gợi ý hoặc “tạo tình huống” cho học sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc. Thí dụ Nghe và phát hiện cách đọc của cô; ngừng nghỉ, ngắt nhịp ở chỗ nào, nhấn giọng hay cao giọng, kéo dài giọng ở từ ngữ nào?…Mỗi cá nhân có cảm thụ riêng, từ đó có cách đọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo của mình. Muốn học sinh đọc hay, đọc đúng, đọc diễn cảm thì trước hết người giáo viên phải đọc tốt để thâm nhập, lây truyền tới học sinh nhằm gây hứng thú cho học sinh trong tiết học. Để đọc tốt thì người giáo viên luôn coi trọng việc đọc mẫu để từ đó thường xuyên rèn luyện giọng đọc của mình, có ý thức tự điều chỉnh mình đọc đúng hơn và phải có lòng ham muốn đọc hay. Luyện tập thực hành đọc diễn cảm văn bản. – Đọc diễn cảm học sinh phải làm chủ được chỗ ngắt giọng, kĩ thuật ngắt giọng biểu cảm, làm chủ được tốc độ đọc độ nhanh, chậm, chỗ dãn nhịp đọc, làm chủ được cường độ giọng đọc to hay nhỏ, nhấn giọng hay không và làm chủ ngữ điệu độ cao của giọng đọc, lên giọng hay hạ giọng. Giáo viên cần chú ý việc ngắt giọng biểu cảm đối lập với ngắt giọng lôgic. Ngắt giọng lôgic là chỗ dừng để tách các nhóm từ trong câu. Ngắt giọng lôgic hoàn toàn phụ thuộc vào ý nghĩa và quan hệ giữa các từ. Ví dụ, do quan hệ chủ-vị của tiếng “cờ” và “đỏ” mà được ngắt như sau “Cờ bay /đỏ những mái nhà” mà không ngắt “Cờ/ bay đỏ những mái nhà” vì ngắt như cách sau là do đã hiểu giữa “cờ” và “bay” có quan hệ chủ -vị. Các dấu câu cũng biểu hiện của ngắt giọng lôgic. Ngắt giọng biểu cảm là phương tiện tác động đến người nghe. Ngắt giọng lôgic thiên về trí tuệ thì ngắt giọng biểu cảm thiên về cảm xúc, có tác dụng truyền cảm, góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao, đó là sự ngắt giọng có ý đồ nghệ thuật. Ví dụ, câu thơ “Mắt nhắm rồi lại mở ra ngay” nếu tạo một chỗ ngưng ngắt giọng sau “Mắt nhắm rồi” thì sẽ có hiệu quả nghệ thuật cao hơn so với ngắt giọng bình thường vì ngắt giọng như vây sẽ tăng âm lượng của câu thơ cho bốn tiếng cuối “lại mở ra ngay” sẽ gây tập chung, chú ý và thôi thúc phải trả lời tại sao nếu nhắm mắt thì lập tức hãy mở ra ngay lo lắng cho con cái. Tốc độ đọc sẽ ảnh hưởng lớn đến sự diễn cảm, đặc biệt là chỗ có thay đổi tốc độ gây sự chú ý, có giá trị biểu cảm tốt. Ví dụ khi dọc bài thơ “Mẹ” nếu câu cuối “Mẹ là ngọn gió của con suốt đời” đọc chậm lại, nhịp dãn ra thì câu thơ có nhiều âm lượng nhất trong bài này sẽ đọng lại trong lòng người đọc hơn với tốc độ bình thường như câu khác. Ngữ điệu đó là sự lên cao giọng hay hạ giọng cho phù hợp với văn cảnh. Ví dụ, “Bà ơi! Thương mấy là thương”. Người dạy cần tạo điều kiện cho từng học sinh được thực hành luyện đọc diễn cảm theo cặp, theo nhóm, cá nhân để rút kinh nghiệm. – Luyện đọc diễn cảm các câu tiêu biểu trong bài Cách luyện đọc này tạo điệu kiện cho tất cả học sinh đều được đọc. Theo các bước sau + Giáo viên đưa ra câu cần luyện đọc đã ghi ở bảng phụ. + Học sinh tìm hiểu nghĩa của câu văn đó. + Học sinh xác định giọng đọc của câu văn. + Giáo viên đọc mẫu hoặc học sinh đọc mẫu. Học sinh thảo luận, nhận xét về giọng đọc của cô, của bạn mà mình yêu thích. + Học sinh luyện đọc theo nhóm, tổ, cá nhân. – Luyện đọc diễn cảm đoạn văn hoặc khổ thơ. Giáo viên cho học sinh nhắc lại cách thể hiện giọng đọc, cách ngắt giọng, nhấn giọng ở những từ ngữ biểu cảm trong đoạn hoặc khổ thơ đó rồi cho học sinh luyện đọc theo trình tự các bước + Giáo viên đọc mẫu – Học sinh thảo luận, nhận xét về giọng đọc. + Học sinh luyện đọc theo cặp. + Tổ chức cho học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp để các em học tập lẫn nhau và được giáo viên động viên hay uốn nắn. – Học sinh luyện đọc diễn cảm cả bài. + Giáo viên tiến hành các bước như trên. + Học sinh đọc cá nhân – Giáo viên nhận xét đánh giá. Đối với những văn bản có từ hai nhân vật trở lên, tổ chức cho học sinh thể hiện giọng đọc theo nhân vật của văn bản hoặc cho học sinh đọc phân vai. Rèn cho các em biết thay đổi giọng đọc khi nhập vai các nhân vật trong bài đọc. Cụ thể các em phải đọc phân biệt được lời của tác giả và lời của nhân vật; phân biệt được lời của nhân vật khác. Giáo viên nên hướng dẫn như sau -Cho học sinh đọc bài và tìm trong bài có mấy nhân vật. -Giáo viên giúp học sinh chỉ ra từng tính cách của từng nhân vật và xác định giọng đọc phù hợp với từng nhân vật. -Giáo viên thực hiện đọc mẫu lời các nhân vật bằng giọng đọc của mình hoặc có thể gọi học sinh có năng lực đọc tốt thể hiện. -Học sinh luyện tập nhiều lần theo hướng dẫn của giáo viên. Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách tổ chức các trò chơi học tập trong giờ tập đọc. Để kích thích hứng thú luyện đọc của học sinh, giáo viên có thể tổ chức các trò chơi học tập cho học sinh. Thông qua các trò chơi kích thích hứng thú đọc; rèn tư duy linh hoạt; luyện tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, tự tin; giáo dục tư tưởng, tình cảm tốt đẹp. Trò chơi học tập thường được tổ chức khi luyện đọc hoặc đọc diễn cảm, luyện học thuộc lòng. Tuỳ thời gian và điều kiện cho phép, giáo viên lựa chọn trò chơi học tập thích hợp để tổ chức cho học sinh tham gia. Ví dụ Thi đọc nối tiếp từng đoạn theo nhóm, tổ, đọc “truyền điện” thi tìm nhanh – đọc đúng; nhìn một từ đọc cả câu hoặc nhìn một câu đọc cả đoạn, nghe đọc đoạn, đoán tên bài; thi đọc truyện theo vai, thả thơ… Dưới đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi luyện đọc như sau – Trò chơi “Thả thơ” Chuẩn bị Giáo viên viết vào phiếu câu thơ đầu hoặc giữa ở mỗi khổ thơ, hoặc 1- 2 từ đầu của mỗi câu thơ. Ví dụ bài thơ Sắc màu em yêu Tập đọc tập 1 – Học thuộc lòng, lớp 5. Giáo viên làm các phiếu như sau Phiếu 1 Em yêu màu đỏ…………………..đội viên Phiếu 2 Em yêu màu xanh…………………cao vợi Phiếu 3 Em yêu màu vàng…………………..rực rỡ Phiếu 4 Em yêu màu trắng………………….của bà Tiến hành Giáo viến hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu + Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm và số người bằng số phiếu mỗi nhóm cử nhóm trưởng, 2 nhóm trưởng bốc thăm để giành quyền “thả thơ” trước. + Mỗi em trong nhóm cầm 1 tờ phiếu giữ kín. Giáo viên hô “bắt đầu” nhóm được thả thơ trước cử 1 người thả ra một tờ phiếu cho một bạn nhóm kia. Bạn nhận được phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ hoặc câu thơ có câu từ ghi trên phiếu. Nếu đọc đúng được tính 1 điểm. + Giáo viên tính số điểm của nhóm đọc thuộc thơ. Đổi nhóm chơi tương tự như trên. Giáo viên tính điểm nhóm thứ 2. + Kết thúc trò chơi Giáo viên tuyên dương nhóm đọc tốt, điểm cao. – Thi đọc tiếp sức Chuẩn bị 1 đồng hồ, sách giáo khoa, giáo viên dự kiến số nhóm tham gia chơi. Tiến hành – Giáo viên yêu cầu và hướng dẫn cách chơi. – Giáo viên quy định các nhóm có số lượng học sinh bằng nhau. – Từng nhóm lên bảng đứng thành hàng ngang. Mỗi em cầm một cuốn sách giáo khoa, đã mở sẵn trong đó có bài văn sẽ thi đọc. – Giáo viên hô lệnh “bắt đầu”, em số 1 đầu hàng bên phải hoặc bên trái đọc câu thứ nhất của bài, dứt tiếng cuối cùng câu thứ nhất, em số 2 cạnh số 1 mới được đọc tiếp câu thứ hai…Cứ như vậy cho đến em cuối cùng của nhóm. Nếu chưa hết bài, câu tiếp theo lại đến lượt em số 1, em số 2 đọc…cho đến hết bài văn thì dừng lại. –Giáo viên tính và ghi bảng thời gian đọc của mỗi nhóm. -Học sinh sẽ bị trừ điểm nếu đọc sai lẫn hay thừa thiếu tiếng trong câu hoặc đọc câu sau khi người trước chưa đọc xong, đọc vượt quá một câu theo quy định. -Giáo viên cho từng nhóm thi đọc, tính thời gian của mỗi nhóm cho điểm nhóm “đọc tiếp sức” mỗi câu văn đọc đúng cho một điểm, không cho điểm các trường hợp vi phạm. -Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, chọn và tuyên dương nhóm đọc tiếp sức nhanh nhất, hay nhất. Lưu ý Ở tiết tập đọc một bài thơ, giáo viên nên cho học sinh đọc hai dòng hoặc một câu thơ. Nếu là tiết tập đọc – học thuộc lòng, giáo viên cho thi tiếp sức theo cách trên nhưng học sinh không nhìn sách giáo khoa. – Đọc thơ truyền điện. -Chuẩn bị Thời điểm chơi cuối tiết tập đọc hoặc tiết học thuộc lòng. Học sinh 2 nhóm ngồi quay mặt vào nhau. – Tiến hành + Giáo viên nêu tên bài thơ sẽ đọc truyền điện, nêu cách chơi. + Hai nhóm bốc thăm để giành quyền đọc trước. + Đại diện nhóm đọc trước là A đọc khổ thơ đầu tiên của bài thơ rồi chỉ định thật nhanh “truyền điện” một bạn bất kì nhóm B. Bạn được chỉ định đọc tiếp khổ thơ thứ 2 của bài. Nếu đọc thuộc được chỉ định một bạn nhóm A đọc tiếp khổ thơ thứ 3…cứ như vậy cho đến hết bài. Ví dụ Bài “Hạt gạo làng ta” lớp 5 tập 1 -HS A1 Đọc khổ thơ 1 ; HS B1 Đọc khổ thơ 2 ; HS A2 Đọc khổ thơ 3 ; HS B2 Đọc khổ thơ 4 ; HS A3 Đọc khổ thơ 5. Trường hợp học sinh được “truyền điện” chưa thuộc, các bạn nhóm đối diện sẽ hô từ 1 đến 5, nếu không đọc được phải đứng yên tại chỗ bị “điện giật” lúc đó HS A1 chỉ tiếp HS B2… Nhóm nào có nhiều người phải đứng bị “điện giật” là nhóm thua cuộc. Như vậy, ta thấy tổ chức trò chơi học tập luôn luôn làm cho học sinh hào hứng, say mê tích cực trong học tập, làm cho học sinh ham mê học hơn. Kết luận Trong thế kỉ XXI này – thời đại của tri thức và trí tuệ, của khoa học công nghệ và thông tin. Biết đọc càng quan trọng vì nó sẽ giúp người ta sử dụng các nguồn thông tin, để đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội. Dạy đọc và đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học là một vấn đề hết sức cần thiết nó có ý nghĩa rất lớn để kích thích sáng tạo của học sinh, mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, nhân cách cho học sinh. Qua các bài tập đọc, học sinh còn được cung cấp vốn từ ngữ, năng lực diễn đạt, những hiểu biết về tác phẩm văn học. Từ đó nâng cao trình độ văn hoá nói chung và trình độ Tiếng Việt nói riêng; góp phần vào việc gìn giữ sự trong sáng của Tiếng Việt trong thời kì hội nhập kinh tế quốc tế. Do vậy để nâng cao hiệu quả dạy đọc và đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4- 5. Đòi hỏi mỗi giáo viên chúng ta phải nỗ lực hết mình, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, đầu tư suy nghĩ sáng tạo làm cho các em say mê, hứng thú hoạt động học tập hơn…Tôi đã nghiên cứu, tìm tòi và đưa ra các biện pháp để nâng cao hiệu quả dạy đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 4- 5 trường tiểu học Kim Đồng nói riêng -Biện pháp 1 Hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng một cách linh hoạt, khéo léo. -Biện pháp 2 Khai thác giọng đọc của học sinh thông qua việc tìm hiểu nội dung bài đọc. -Biện pháp 3 Giáo viên đọc mẫu diễn cảm. -Biện pháp 4 Luyện tập thực hành đọc diễn cảm văn bản. -Biện pháp 5 Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách tổ chức trò chơi học tập trong giờ tập đọc.như đã trình bày ở trên Các biện pháp trên đã thực tế thực nghiệm ở lớp 4c1, 5C2 trường tiểu học Kim Đồng đã thu được kết quả rất tốt. Vì vậy có thể mở rộng hơn. Do thời gian và trình độ có hạn nên đề tài của tôi mới chỉ dừng lại ở phạm vi nhỏ, sự thực nghiệm còn chưa nhiều. Song tôi tin chắc rằng với những biện pháp này, bằng sự sáng tạo của mình các giáo viên sẽ vận dụng có hiệu quả trong quá trình dạy học đọc và đọc diễn cảm ở lớp 4-5 và các lớp khác trong bậc học Tiểu học. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến hay bổ ích của các bạn đồng nghiệp, các cấp quản lý cho sáng kiến này có đủ cơ sở về thực tiễn và lý luận để đưa vào áp dụng thực dạy tốt nhất, hiệu quả nhất Bấm vào đây để tải về
- 1 - SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN TẬP ĐỌC LỚP 4 Giáo viên thực hiện Nguyễn Phương Lan - 2 - Mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Từ ngày cắp sách đến trường, các em đã được làm quen với những con chữ thân thương o, a, ă, â... rồi vần oa, vần ương để đến cuối lớp một các em có thể đọc trơn từ, tiếng, câu, đoạn, để các em có thể say mê dần với những đoạn, những bài, những câu chuyện văn học đầy bổ ích và lý thú. Phân môn Tập đọc rèn cho các em các kỹ năng đọc, nghe và nói. Tuy vậy, khi học hết lớp 3, các em vẫn chỉ dừng lại ở yêu cầu đọc hay là cao nhất. Khi lên lớp bốn việc luyện đọc bắt đầu chú ý đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài, chú trọng khai thác hàm ý về nghệ thuật và biểu hiện nhiều hơn. Phân môn Tập đọc lớp Bốn đã chú trọng đến yêu cầu rèn luyện đọc diễn cảm thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc trong bài. Biết đọc diễn cảm văn bản sẽ giúp các em có khả năng cảm thụ văn bản tốt hơn, từ đó càng thêm yêu thích môn học Tiếng Việt môn học đem đến biết bao vẻ đẹp, niềm vui và hứng thú. Tuy nhiên, trên thực tế, việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn là việc làm khó , mất nhiều thời gian và công sức. Để đọc diễn cảm được một văn bản nghệ thuật yêu cầu học sinh phải - Đọc đúng phát âm đúng, ngắt nghỉ đúng. - Đọc hay thể hiện được ngữ điệu từng câu, từng đoạn. - Đọc diễn cảm ngắt giọng biểu cảm, nhấn giọng hoặc kéo dài giọng, đọc đúng giọng của nhân vật nhằm thể hiện tình cảm, thái độ của tác giả cũng như bản thân. Như vậy, đọc diễn cảm là hình thức đọc cao nhất mà người đọc phải thổi đựơc cái hồn của tác phẩm vào từng câu, từng chữ. Vậy làm thế nào để rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4, cần sử dụng những hình thức, biện pháp nào để luyện đọc tốt trong các giờ lên lớp,…đó là lý do thúc đẩy tôi nghiên cứu đề tài này 2. Mục đích nghiên cứu. Thông qua đề tài này, bản thân tôi hi vọng tìm ra được những biện pháp hữu hiệu nhằm thực hiện việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn trường Tiểu - 3 - học Nghĩa Đô, nâng cao chất lượng dạy và học môn Tập đọc, thực hiện mục tiêu đổi mới dạy và học có hiệu quả. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3. 1. Đối tượng nghiên cứu Trong đề tài này, đối tượng nghiên cứu là “ Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn” Phạm vi nghiên cứu. Đề tài được nghiên cứu và hoàn thành trên chương trình phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt 4. Do thời gian có hạn nên phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ dừng lại ở việc điều tra việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm ở lớp 4A, trường Tiểu học Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy thời gian từ 15/ 9/ 2007 đến 20/ 3/ 2008. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu. Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài. Phân tích lý thuyết và những số liệu thu thập được trong quá trình khảo sát thực trạng ở khối lớp bốn của trường Tiểu học Nghĩa Đô. Đề xuất được những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tập đọc nói chung, việc rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp bốn trường Tiểu học Nghĩa Đô nói riêng. 5. Phương pháp nghiên cứu. Kết hợp nhiều phương pháp và nhóm phương pháp nghiên cứu Một số phương pháp nghiên cứu lý thuyết. Một số phương pháp nghiên cứu thực tiễn pháp quan sát. Phương pháp điều tra. Phương pháp chuyên gia. Một số phương pháp dạy học tích cực. – Trò chơi học tập. - Hoạt động nhóm. - 4 - - Đóng vai. – Vấn đáp. – Phát hiện và giải quyết vấn đề. – Quan sát Nội Dung Chương 1 Cơ sở lý luận và thực tiễn Mục tiêu của phân môn Tập đọc. Mục tiêu chung. Phân môn Tập đọc rèn cho học sinh các kỹ năng đọc, nghe, nói. Thông qua hệ thống bài học theo chủ điểm và những câu hỏi tìm hiểu bài, phân môn Tập đọc cung cấp cho học sinh hiểu biết về thiên nhiên, xã hội , con người cung cấp vốn từ, Tăng cường khả năng diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu về tác phẩm văn học Như đề tài, cốt truyện, nhân vật, ... Và góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh. tiêu phân môn Tập đọc lớp 4. Cũng như các lớp dưới, phân môn Tập đọc lớp 4 bên cạnh việc thực hiện mục tiêu chung còn thực hiện một số các mục tiêu Củng cố nâng cao kỹ năng đọc cho học sinh Thông qua 62 bài tập đọc SGK TV 4 – hai tập thuộc các loại hình văn bản nghệ thuật, báo chí, khoa học, trong đó có 54 bài văn xuôi, một vở kịch, 17 bài thơ, phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kỹ năng đọc trơn, đọc thầm, đã được phát triển từ các lớp dưới, đồng thời rèn luyện thêm về kĩ năng diễn cảm. Nâng cao kĩ năng đọc hiểu văn bản cụ thể là + Nhận biết đựợc đề tài, cấu trúc của bài. + Biết cách tóm tắt bài, làm quen với thao tác đọc lướt để nắm ý. - 5 - + Phát hiện được giá trị của một số biện pháp nghệ thuật trong các văn bản văn chương. Mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tư tưởng tình cảm, nhân cách cho học sinh. Nội dung các bài Tập đọc trong sách Tiếng Việt 4 phản ánh một số vấn đề cơ bản về đạo đức, phẩm cách, sở thích, thú vui lành mạnh... của con người thông qua ngôn ngữ văn học, những hình tượng giàu chất thẩm mĩ và nhân văn do đó có tác dụng sâu sắc giáo dục tư tưởng, tình cảm và trau rồi nhân cách cho học sinh. Hệ thống chủ điểm của các bài Tập đọc vừa mang tính khái quát, vừa mang tính hình tượng, góp phần cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội, con người trong nước và trên thế giới. Qua các bài tập đọc, học sinh còn được cung cấp thêm về vốn từ ngữ, vốn diễn đạt những hiểu biết về tác phẩm văn học, từ đó nâng cao trình độ văn hoá nói chung và trình độ Tiếng Việt nói riêng. số mục tiêu cụ thể của môn phân môn Tập đọc lớp 4 - Biết cách đọc các loại văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học, phù hợp với thể loại và nội dung văn bản, thể hiện đựoc tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu của nhân vật. - Đọc thầm có có tốc độ nhanh hơn lớp 3. - Biết cách xác định ý nghĩa, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ giữa các nhân vật, sự kiện, tình tiết trong bài, biết nhận xét về một số hình ảnh, nhân vật trong các bài tập đọc có giá trị văn chương. - Biết cách sử dụng từ điển học sinh, có thói quen ghi chép các thông tin đã học, thuộc lòng một số bài văn, bài thơ. Mục tiêu của việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm Về kiến thức - Nắm được cách rèn kỹ năng đọc diễn cảm. - Có phương pháp rèn kĩ năng đọc diễn cảm. Về kỹ năng - 6 - - Thực hiện được việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm đúng nội dung và phương pháp. - Có kĩ năng đọc diễn cảm tốt, truyền tải đựơc nội dung và tình cảm của bài đọc. Về thái độ. - Có ý thức rèn kỹ năng đọc diễn cảm. ý nghĩa của một số biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4. Trong những năm qua, ngành giáo dục Thủ đô đã phát động và thu được những kết quả tốt đẹp từ phong trào Đổi mới phương pháp dạy học. Những phương pháp dạy học tích cực được giáo viên ứng dụng đem lại hiệu quả cao cho các giờ dạy và học. Tìm hiểu, nghiên cứu một số biện pháp rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nghĩa Đô là việc làm thể hiện sự đổi mới trong công tác giảng dạy góp phần làm cho phong trào đổi mới phương pháp dạy học ngày càng rộng rãi thường xuyên, có hiệu quả. Làm tốt công tác rèn học sinh kỹ năng đọc diễn cảm nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng, bồi dưỡng cho học sinh khả năng cảm thụ văn học, yêu môn văn – môn học làm người. Chương 2 Cơ sở thực tiễn Đặc điểm chung của trường Tiểu học Nghĩa Đô Trường Tiểu học Nghĩa Đô chúng tôi là một trường nằm trong phường Nghĩa Đô, trường có đội ngũ giáo viên 100% đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, luôn luôn nhiệt tình và tìm tòi trong công tác giảng dạy. Trong những năm gần đây với chủ trương chung về việc đổi mới phương pháp dạy học, cán bộ giáo viên tiếp thu và vận dụng nhanh chóng đạt hiệu quả. Đặc biệt trong việc tổ chức dạy học theo hướng “tiếp cận học sinh”, lấy học sinh làm trung tâm, đã được mọi giáo viên nghiên cứu và tổ chức thực hiện trong giờ lên lớp, chính vì thế kết quả dạy học ngày càng được nâng cao. - 7 - hành khảo sát chất lượng Lớp 4 Yêu cầu về đọc diễn cảm. - Để đọc được một văn bản nghệ thuật yêu cầu bản thân người đọc trước tiên phải đọc đúng trôi chảy, lưu loát, phát âm đúng, ngắt nghỉ đúng, đọc hay thể hiện được ngữ điệu của từng câu, từngđoạn. - Đọc diễn cảm yêu cầu người đọc thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng phù hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài. - Với học sinh lớp 4, yêu cầu bước đầu làm chủ được giọng đọc sao cho đúng ngữ điệu, tốc độ, cao độ, trường độ và âm sắc nhằm diễn tả đúng nội dung đọc. Kết quả khảo sát đầu tháng 9 năm 2007. Đọc đúng Đa số học sinh lớp 3 lên lớp 4 của lớp có khả năng đọc đúng tốt. Tuy nhiên còn một số học sinh phát âm còn chưa chính xác hai phụ âm đầu 1 – n hoặc nhầm lẫn giữa dấu ngã và dấu sắc, đặc biệt là một số em phát âm còn sai. Đọc hay Một số học sinh sau khi học xong lớp 3 đã có kỹ năng đọc hay tương đối tốt. Đây là lực lượng nòng cốt trong việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm. Số học sinh đọc đúng nhiều nhưng số học sinh đọc hay chưa nhiều và vẫn còn nhiều học sinh đọc chưa đúng. Kết quả điều tra khảo sát đầu tháng 9. Thông qua kiểm tra đọc, kết quả thu đựơc như sau Sĩ số HS đọc lẫn âm vần Hs đọc ngọng HS ngắt, nghỉ hơi tuỳ tiện 24 2 2 2 Qua thực tế, tôi nhận thấy chất lượng phân môn Tập đọc của khối lớp 3 tương đối tốt, đây là tiền đề thuận lợi cho việc phát triển rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm ở lớp 4. Tuy nhiên, tình hình thực tế của mỗi lớp một khác nên việc rèn đọc diễn cảm ở mỗi lớp không thể cứng nhắc giống nhau nên cần xác định mục tiêu cụ thể của từng giai đoạn rèn đọc diễn cảm cho phù hợp. - 8 - Chương 3 Giải pháp Đọc mẫu Trong từng giai đoạn, việc làm mẫu có thể diễn ra lúc này hay lúc khác. song theo tôi làm mẫu là một trong những biện pháp dạy học có tác dụng tốt cho học sinh Tiểu học nói chung và cho học sinh lớp bốn nói riêng. Chúng ta ai cũng biết rằng “Trong giảng dạy Tập đọc, nếu giáo viên chỉ đọc mẫu thôi cũng đã dạy cho học sinh được rất nhiều”. Quả đúng như vậy, muốn cho học sinh đọc tốt thì trước hết giáo viên phải biết cách đọc đúng và đọc tốt, bởi vì họ là những người thầy đầu tiên đặt nền móng và trang bị cho trẻ em ý thức về chuẩn ngôn ngữ và chuẩn văn hoá của lời nói. Xét về tầm quan trọng đó, ngay từ khi còn học trường sư phạm tôI đã ý thức quan tâm đến cách phát âm của mình, tự quan sát, tự đánh giá “xét nét” hơn đến cách nói , cách đọc của mình để dạy học có hiệu quả. để sử dụng biện pháp này có hiệu quả trong luyện đọc, tôI đã xác định rõ mục đích, tác dụng của việc đọc mẫu. - Đọc toàn bài Tôi thường tiến hành sau khi luyện đọc củng cố, trước khi tìm hiểu bài và luyện đọc diễn cảm để vừa chốt lại hoạt động trước vừa định hướng tiếp cho các hoạt động tiếp sau vì thế hiệu quả sư phạm sẽ cao hơn. - Đọc câu, đoạn thường nhằm để minh hoạ, hướng dẫn, gợi ý hoặc để “tạo tình huống” giúp hs nhận xét giải thích, tự tìm ra cách đọc. Ví dụ Phát hiện cách đọc của thầy , cô đã ngừng , nghỉ ngắt nhịp ở chỗ nào, nhấn giọng hay cao giọng, kéo dài giọng ở từ nào,… Vì sao khi đọc câu thơ có dấu chấm hỏi “Thân gầy guộc, lá mong manh Mà sao nên luỹ, nên thành tre ơi ?” Trong bài thơ Tre Việt Nam Tiếng Việt 4- tập 1- trang 41, cô chỉ cần nhấn giọng ở các từ “luỹ”, “thành” mà không cần đọc cao giọng ở tiếng cuối câu hỏi? - 9 - - Đọc từ, cụm từ thường nhằm luyện sửa phát âm sai và rèn đọc đúng cho học sinh, phân biệt cách đọc dễ lẫn do đặc điểm phương ngữ dẫn đến viết sai chính tả khiến người khác hiểu sai nghĩa khi nghe đọc… Do vậy, cũng như khi đọc ”câu, đoạn” tôi thường đọc “từ, cụm từ” để hướng dẫn trong quá trình luyện đọc. Ví dụ trong bài Thắng biển tiếng Việt lớp 4 – tập 2- trang 70 tôi thường hướng dẫn học sinh đọc đúng các từ sau lan rộng, nuốt tươi, vật lộn, giận dữ… hoặc luyện đọc cụm từ lên cơn loạn óc, rút soạt dao ra, lăm lăm chực đâm trong bài Khuất phục tên cướp biển. Các biện pháp luyện đọc Đọc thành tiếng Đọc đúng. Việc củng cố kĩ năng đọc đúng cho học sinh là hết sức quan trong. để đọc diễn cảm được, trước tiên học sinh phải đọc đúng. Củng cố kĩ năng đọc đúng cho học sinh và hướng dẫn rèn đọc đúng cho số học sinh còn phát âm sai các phụ âm đầu 1 – n hoặc nhầm lẫn giữa dấu ngã và dấu sắc như khảo sát thực trạng là nhiệm vụ của mỗi giáo viên phụ trách lớp cần xác định rõ. - Đối với những học sinh còn phát âm sai các phụ âm đầu 1 – n hoặc nhầm lẫn giữa dấu ngã và dấu sắc. Những học sinh này đọc sai nên cũng thường viết sai. để sửa lỗi sai cho những học sinh này cần +Xác định nguyên nhân sai Qua trao đổi cùng đồng nghiệp trong các buỏi sinh hoạt chuyên môn, tôi nhận thấy nguyên nhân của hiện tượng phát âm sai này là do ảnh hưởng của tiếng địa phương. + Cách sửa Mặc dù các em đã được giáo viên các lớp 1,2,3 tận tình uốn nắn nhưng lên lớp 4 các em vẫn phát âm sai thì sửa phát âm cho những học sinh này là rất khó, đòi hỏi mỗi giáo viên phải kiên trì, rèn cho các em không chỉ trong giờ tập đọc mà cần uốn nắn ngay khi nghe các em đó phát âm sai, nhắc nhở nhẹ nhàng, hướng dẫn cách đặt lưỡi, - 10 - cách phát âm chuẩn, tránh chế giễu để các em mặc cảm. thấy học sinh tiến bộ phải động viên kịp thời. - Đối với những học sinh sai ở lỗi ngắt nhịp. Những học sinh này phát âm không sai nhưng ngắt nhịp tuỳ tiện nên kết quả đọc lên nghe sai ý nghĩa. - Nguyên nhân + Thói quen đọc nhát gừng ngắt nhịp tuỳ tiện sau khi đọc một vài từ ngữ. + Nắm chưa chắc cấu tạo của từ, câu. - Cách sửa + Yêu cầu các học sinh này luyện đọc nhiều, nếu cần giáo viên chủ nhiệm hoặc cán sự bộ môn sẽ ngắt nhịp mẫu để học sinh đó luyện đọc theo. + Củng cố kiến thức môn luyện từ và câu để các em học sinh đó nắm được cấu tạo của từ, của câu. Hướng dẫn cách ngắt nhịp lôgic để học sinh nắm được cách ngắt nhịp cơ bản. Ví dụ Em Nguyễn Văn Quân còn mắc lỗi đọc nhát gừng nên khi đọc câu “Mọi người đều sững sờ vì lời thú tội của Chôm.” em đã ngắt giọng như sau “ Mọi người đều sững/ sờ vì lời thú tội của Chôm.” + Cách sửa - Cho học sinh nhận xét để phát hiện ra lỗi sai của em Văn Quân. - Yêu cầu học sinh phát hiện ra lỗi sai đó giải thích vì sao sai? Sững sờ là một từ nên khi đọc không được tách đôi. Để em Văn Quân hiểu rõ hơn, cần giúp em nhận thấy - “Sững sờ” là một từ láy thể hiện trạng thái quá bất ngờ xen lẫn lo lắng của mọi người khi nghe Chôm tâu với vua nên khi đọc phải đọc liền hai tiếng và nhấn giọng vào từ này để thể hiện ý đồ của tác giả. - Nếu tách riêng sững / sờ thì cả hai tiếng này đều không mang nét nghĩa chung. - Yêu cầu em Văn Quân đọc lại câu văn cho đúng nhịp“ Mọi người đều sững sờ / vì lời thú tội của Chôm.”Sau nhiều lần kiên trì sửa, em Văn Quân đã có nhiều tiến bộ, bỏ dần thói quen đọc, nói nhát gừng và tự tin hơn mỗi khi đọc bài.
Quy trình dạy Tập đọc lớp 4, 5, Quy trình dạy Tập đọc lớp 4, 5 giúp thầy cô tham khảo để có thêm kinh nghiệm trong việc dạy học, cũng như trình bày bảng phân mônCó thể bạn quan tâm Bộ đề thi giữa học kì 2 môn Khoa học tự nhiên 7 năm 2022 – 2023 sách Kết nối tri thức với cuộc sống Viết thư tiếng Anh kể về những phong tục xã hội ở Việt Nam 2 Mẫu Kế hoạch dạy học môn Mĩ thuật 2 sách Kết nối tri thức với cuộc sống Bộ đề thi giữa học kì 2 môn Tiếng Anh 7 năm 2022 – 2023 sách Chân trời sáng tạo Cấu trúc đề thi vào 10 tỉnh Quãng Ngãi năm 2022 – 2023 Quy trình dạy Tập đọc lớp 4, 5 giúp thầy cô tham khảo để có thêm kinh nghiệm trong việc dạy học, cũng như trình bày bảng phân môn Tập đọc lớp 4, 5 thật hiệu quả. Bên cạnh đó, có thể tham khảo thêm Quy trình dạy học cấp Tiểu học. Vậy mời thầy cô cùng theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây của Tài Liệu Học ThiBạn Đang Xem Quy trình dạy Tập đọc lớp 4, 5 1. Kiểm tra bài cũ Giáo viên chia lớp thành 3-4 nhóm, yêu cầu nhóm trưởng kiểm tra 2, 3 học sinh đọc thành tiếng hoặc đọc thuộc lòng đoạn – bài của bài tập đọc trước đó. Nhóm trưởng đặt câu hỏi theo sách giáo khoa ứng với nội dung đoạn các bạn đọc. Nhóm nhận xét. Các nhóm trưởng báo cáo kết quả hoạt động bài cũ cho giáo viên. Giáo viên nhận xét chung. 2. Bài mới Giáo viên giới thiệu bài. Giáo viên ghi tựa. Học sinh ghi tựa bài. Giáo viên đưa ra yêu cầu cần đạt của bài học, học sinh đọc. a. Hoạt động 1 Luyện đọc đúng Học sinh đọc toàn bài. Lớp đọc thầm và chia đoạn nếu nội dung bài có phân đoạn rành mạch đối với lớp 4, 5. Học sinh tự chia đoạn, giáo viên nhận xét. * Đọc vòng 1 Luyện phát âm đúng lớp 4, 5 đọc đoạn. Từng nhóm học sinh đọc nối tiếp từng đoạn của bài dưới sự điều hành của nhóm trưởng. Học sinh phát hiện từ khó đọc trong bài và giúp đỡ bạn đọc cho đúng. Học sinh báo cáo cho giáo viên những từ khó đọc mà các em chưa đọc đúng. Qua báo cáo của các em giáo viên ghi lại những từ học sinh phát âm sai phổ biến lên bảng ở phần luyện đọc đúng, gạch dưới điểm sai trong các từ ngữ đó và hướng dẫn cho lớp cách đọc. * Đọc vòng 2 Luyện ngắt nghỉ đúng câu dài kết hợp giải nghĩa từ Lớp 4, 5 đọc đoạn. Luyện ngắt nghỉ đúng Từng nhóm học sinh đọc nối tiếp lần 2 từng đoạn của bài dưới sự điều hành của nhóm trưởng Lưu ý những bạn lần 01 chưa đọc. Trong khi đọc, nhóm cần phát hiện những câu dài khó đọc. Báo cáo cho giáo viên những câu dài không có dấu câu khó ngắt nghỉ mà các em phát hiện. Giáo viên đưa câu dài đặc biệt ở những câu mà việc ngắt nghỉ không dựa vào dấu câu mà ngắt theo cụm từ rõ nghĩa, đọc mẫu, học sinh nghe giáo viên đọc phát hiện ra chỗ cần ngắt nghỉ. Hướng dẫn giải nghĩa từ bao gồm từ ngữ trong phần chú giải, các từ khó hiểu, từ trọng tâm, từ chủ đề,…Một số từ ngữ cần phải gắn với ngữ cảnh mới giải nghĩa được thì có thể đem xuống phần tìm hiểu bài để giải nghĩa. * Đọc vòng 3 Học sinh đọc nối tiếp đoạn. Học sinh đọc theo nhóm đôi. sau đó có thể gọi 1-2 nhóm đọc với mục đích kiểm tra kết quả đọc nhóm. Yêu cầu học sinh nhận xét bài đọc của bạn. b. Hoạt động 2 Tìm hiểu bài Học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung bài học thông qua câu hỏi giáo viên đưa sinh đọc thầm, đọc lướt để trả lời câu hỏi mà giáo viên đưa ra. Các nhóm báo cáo kết quả. Giáo viên sơ kết ngắn gọn, nhấn mạnh ý chính và có thể ghi bảng những từ ngữ hình ảnh chi tiết nổi bật cẩn nhớ của đoạn văn, của khổ thơ. Học sinh nêu nội dung chính của bài – giáo viên kết luận ghi bảng, 1; 2 học sinh nhắc lại. Xem Thêm Đề thi thử Đại học năm 2013 – môn Sinh học Đề 10c. Hoạt động 3 Luyện đọc diễn cảm đối với văn bản nghệ thuật, hoặc luyện đọc lại đối với văn bản phi nghệ thuật * Thông qua tìm hiểu nội dung học sinh tìm ra giọng đọc chung toàn bài Hào hứng, sôi nỗi, nhẹ nhàng…. Những từ ngữ cần nhấn giọng cao độ, trường độ… * Luyện đọc diễn cảm đoạn Lớp 4, 5 luyện đọc diễn cảm. Giáo viên giới thiệu đoạn cần luyện đọc, đưa lên bảng. Giáo viên đọc mẫu, học sinh lắng nghe và nêu giọng đọc của đoạn, những từ cần nhấn giọng, giáo viên gạch chân từ trên bảng. 2, 3 học sinh đọc lại. – Luyện đọc nhóm. – Thi đọc diễn cảm. HD học sinh nhận xét, giáo viên nhận xét. – Đối với bài tập đọc có yêu cầu học thuộc lòng, sau khi hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm, giáo viên dành thời gian thích hợp cho học sinh tự học thuộc một đoạn hoặc cả bài. Gọi học sinh đọc đạt mức yêu cầu tối thiểu, sau đó gọi học sinh năng khiếu đọc ở mức cao hơn. 3. Củng cố, dặn dò Giáo viên đặt câu hỏi về nội dung bài tập đọc học sinh trả lời. 1, 2 câu Học sinh nhận xét tiết học, giáo viên bổ sung. Dặn dò về yêu cầu luyện tập và chuẩn bị bài sau. II. Các trình bày bảng Tập đọc lớp 4, 5 Thứ … ngày … tháng … năm … Tập đọcTên bàiTên tác giả Luyện đọc – Từ khó phát âm. Xem Thêm Bài tập cuối tuần lớp 3 môn Toán Kết nối tri thức – Tuần 27– Câu văn dài câu thơ khó cần hướng dẫn. – Đoạn văn thơ hướng dẫn đọc diễn cảm. Tìm hiểu bài – Ý đoạn 1 Các từ ngữ cần giảng ở đoạn 1 – Ý đoạn 2 Các từ ngữ cần giảng ở đoạn 1 ………………………………………………. Nội dung bài Nguồn Danh mục Các Lớp Học
dạy tập đọc lớp 4
